HPV – ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ KAI ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΤΡΟΜΑΖΟΥΝ ΚΑΘΕ ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟ ΑΚΟΥΣΜΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΠΑΝΙΚΟ. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΑ Η ΟΧΙ;
Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων κονδυλωμάτων ή θηλωμάτων (HPV) απασχολεί ολοένα και συχνότερα τις γυναίκες στις μέρες μας, ιδιαίτερα στις νεαρότερες ηλικίες οπότε η σωστή ενημέρωση αποτελεί ίσως το σπουδαιότερο μέσο πρόληψης, αποφυγής του πανικού και αντιμετώπισης του προβλήματος.
Υπάρχουν πάνω από 50 διαφορετικοί τύποι του HPV. Η μόλυνση από τον ιό γίνεται συνήθως με τη σεξουαλική επαφή, μπορεί όμως να γίνει και με κάθε επαφή του δέρματος. Είναι πολύ συχνή κυρίως στις νεαρότερες ηλικίες, και ένα μεγάλο ποσοστό των σεξουαλικά ενεργών ανδρών και γυναικών θα μολυνθούν από τον ιό κάποια στιγμή της ζωής τους.
Ορισμένοι τύποι του HPV μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση των γεννητικών κονδυλωμάτων. Τα κονδυλώματα αυτά προκαλούνται στην πλειοψηφία τους από τους τύπους 6 και 11 του HPV, και εμφανίζονται κυρίως στα γεννητικά όργανα τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες καθώς και στο δέρμα της περιγεννητικής περιοχής ,στο εφήβαιο και σπανιότερα σε άλλες πιο απομακρυσμένες περιοχές του σώματος. Πρόκειται για καλοήθεις βλάβες που όμως πρέπει να διαγιγνώσκονται άμεσα και να θεραπεύονται λόγω της υψηλής τους μεταδοτικότητας.
Όταν ο HPV προσβάλλει τον τράχηλο της μήτρας είναι πιθανόν να προκαλέσει πολύ σοβαρότερες κλινικές καταστάσεις. Ορισμένοι τύποι του HPV προσβάλλουν κυρίως τον τράχηλο με συνέπεια την ανάπτυξη δυσπλασιών που υπό κάποιες προϋποθέσεις μπορεί μετά από κάποια χρόνια να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου. Έχει βρεθεί ότι οι τύποι 16 και 18 του HPV ευθύνονται για την συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών υψηλόβαθμων δυσπλασιών και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Το κατά πόσον μία λοίμωξη από τον HPV θα παραμείνει υποκλινική,θα αυτοϊαθεί ή θα εξελιχθεί σε εμφάνιση κονδυλωμάτων ή ακόμη και σε ανάπτυξη τραχηλικής δυσπλασίας και καρκίνου του τραχήλου εξαρτάται από μία σειρά παραγόντων. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι ο αυξημένος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων, η έναρξη επαφών σε μικρή ηλικία, η κακή υγιεινή της γεννητικής περιοχής, η κακή κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος, η κακή διατροφή, το κάπνισμα και τέλος η μόλυνση με τύπους του HPV υψηλής ογκογεννητικής ικανότητας οι οποίοι πρακτικά προκαλούν συχνότερα καρκίνο.
Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητή η σημασία του τακτικού προληπτικού ελέγχου της γυναίκας. Η εξέταση του κολποτραχηλικού επιχρείσματος κατά Παπανικολάου (Τεστ Παπ) ανιχνεύει δυσπλαστικά κύτταρα σε πολύ αρχικό στάδιο προσβολής από τον HPV.Πρέπει να γίνεται σε ετήσια βάση από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών μέχρι την ηλικία των 65 ετών. Είναι γρήγορη, τελείως ανώδυνη και μπορεί να συνδυαστεί με εξέταση ανίχνευσης και τυποποίησης του HPV εφόσον υπάρχει κλινική υποψία προσβολής από τον ιό. Για να υποβληθεί μία γυναίκα σε έλεγχο του τραχήλου πρέπει να επισκεφτεί τον γυναικολόγο της 7-10 μέρες μετά το τέλος της περιόδου και καλό είναι να έχει αποφύγει σεξουαλική επαφή ή κολπικές πλύσεις τις 2 προηγούμενες μέρες.
Οι περισσότερες γυναίκες θα έχουν φυσιολογικό τέστ Παπ οπότε απλά πρέπει να συνεχίσουν τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο. Επί παθολογικού τέστ Παπ, η γυναίκα θα πρέπει να υποβληθεί σε περαιτέρω έλεγχο όπως η τυποποίηση του HPV αν δεν έχει γίνει και η κολποσκοπική εξέταση και πιθανόν η λήψη βιοψιών από τον τράχηλο για ιστολογική εξέταση και καθορισμό του βαθμού της τραχηλικής δυσπλασίας. Αναλόγως του βαθμού της δυσπλασίας η ασθενής μπορεί να τεθεί σε συχνότερη παρακολούθηση του τραχήλου ή να υποβληθεί σε χειρουργική αντιμετώπιση της βλάβης καταστρέφοντας ή αφαιρώντας την βλάβη. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων θεραπεύονται με Laser ή κρυοπηξία. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι εφόσον διαγνωστεί δυσπλασία του τραχήλου πριν εξελιχθεί σε καρκίνο, η χειρουργική αντιμετώπιση προσφέρει αποτελεσματική θεραπεία, γεγονός που καταδεικνύει την αξία του προληπτικού ετήσιου ελέγχου.
Η χρήση του προφυλακτικού πρέπει να γίνει συνήθεια κυρίως στις νεαρότερες ηλικίες, όχι μόνο για την πρόληψη της μόλυνσης από τον HPV, αλλά και για την προφύλαξη από τα υπόλοιπα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αποτελεί όμως μερική προφύλαξη κατά του HPV επειδή ο ιός μπορεί να βρίσκεται στο δέρμα της γεννητικής περιοχής που δεν καλύπτεται από το προφυλακτικό.
Σήμερα υπάρχει ένα ακόμη όπλο στην φαρέτρα μας για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτό δεν είναι άλλο από τον εμβολιασμό. Σήμερα υπάρχουν σε κυκλοφορία 2 εμβόλια, το διδύναμο και το τετραδύναμο που παρέχουν προστασία από τους τύπους 16,18 και 6,11,16,18 αντίστοιχα. Ο εμβολιασμός αποδείχθηκε ότι προλαμβάνει αποτελεσματικά την μόλυνση από τους 2 πιο καρκινογόνους τύπους του HPV, τους 16 και 18 και την εμφάνιση δυσπλασιών που προκαλούνται από τους τύπους αυτούς , όμως δε παρέχει προστασία έναντι όλων των τύπων του ιού που σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου. Ο εμβολιασμός προφυλάσσει από την HPV λοίμωξη εφόσον γίνει προτού η γυναίκα μολυνθεί και παρέχει την καλύτερη προστασία αν χορηγηθεί πριν την έναρξη σεξουαλικών επαφών. Ο εμβολιασμός γίνεται σε 3 δόσεις εντός εξαμήνου και φαίνεται ότι είναι ασφαλής. Μελέτες δείχνουν μόνο ήπιες αντιδράσεις τυπικές οποιουδήποτε εμβολιασμού. Επειδή ο HPV είναι πολύ διαδεδομένος στις μέρες μας, πολλές γυναίκες μολύνονται σύντομα μετά την έναρξη των επαφών, και ο εμβολιασμός μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικός σε σεξουαλικά ενεργές έφηβες και γυναίκες. Ο εμβολιασμός κατά του HPV μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου αλλά δε τον μηδενίζει. Ακόμα κι αν εμβολιαστεί μία γυναίκα είναι σημαντικό να συνεχίσει τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο του τραχήλου.
Συμπερασματικά λοιπόν, η χρήση από τον καθένα μας των μέσων προφύλαξης σε συνδυασμό με τον τακτικό έλεγχο και μαζί με τον εμβολιασμό παρέχουν την πλέον αποτελεσματική προστασία έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Αρθρογράφος: Πατρίκιος Γεώργιος, Ειδικός Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος