Οι σύγχρονες τάσεις στο χώρο της ψυχοθεραπείας δίνουν έμφαση όχι μόνο στην παθολογία (τί δεν πηγαίνει καλά), αλλά κυρίως στην υγεία (τί πηγαίνει καλά) και την έννοια της «ανθεκτικότητας», θεωρώντας πως κάθε άνθρωπος διαθέτει ψυχικούς μηχανισμούς, που του επιτρέπουν να αντιμετωπίζει διάφορες αντίξοες, στρεσογόνες ή τραγικές καταστάσεις, να προσαρμόζεται και να εξελίσσεται θετικά.
Τα προβλήματα στην οικογένεια, τις ερωτικές ή τις διαπροσωπικές σχέσεις, τα οικονομικά προβλήματα, η ανεργία, η ασθένεια, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή άλλες τραυματικές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν πολύ έντονα αρνητικά συναισθήματα, όπως σύγχυση, θλίψη, ματαίωση, θυμό, άγχος, αγωνία, ανασφάλεια ίσως και πλήρη αποδιοργάνωση.
Η έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας λοιπόν, αναφέρεται στην ικανότητα να ανακάμπτει κανείς από τέτοιες δύσκολες εμπειρίες. Οι μηχανισμοί της ψυχικής ανθεκτικότητας είναι έμφυτοι, τους διαθέτουμε, δηλαδή, όλοι μας σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, και μπορούμε με «εκπαίδευση» να τους καλλιεργήσουμε και να τους ενισχύσουμε, χωρίς, βέβαια αυτό να σημαίνει ότι ακόμα και αν διαθέτουμε υψηλή ψυχική ανθεκτικότητα, δε βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα, σκέψεις, συμπεριφορές.
Το να «χτίσουμε» την ψυχική μας ανθεκτικότητα συνιστά ένα προσωπικό «ταξίδι» στο οποίο όμως, όπως προκύπτει και από τη βιβλιογραφία, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει ένας συνδυασμός παραγόντων με σημαντικότερη την ύπαρξη υποστηρικτικού περιβάλλοντος.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα;
Επενδύοντας στις σχέσεις μας Οι φίλοι μας, η οικογένειά μας, οι άνθρωποι που νοιάζονται για εμάς, μπορούν να μας ακούσουν, να μας υποστηρίξουν και να μας βοηθήσουν. Tο να μοιραζόμαστε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ανησυχίες μας, αντί να κουβαλούμε μόνοι μας το βάρος, μπορεί να είναι από μόνο του πολύ ανακουφιστικό.
Αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες που προκύπτουν, με ψυχραιμία και ρεαλισμό και όχι ως ανυπέρβλητα εμπόδια Δεν μπορούμε να ελέγξουμε ό, τι συμβαίνει έξω από εμάς. Μπορούμε όμως να δουλέψουμε τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε και διαχειριζόμαστε τα διάφορα γεγονότα της ζωής μας.
Αντιμετωπίζοντας την αλλαγή ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής Συχνά, τα δεδομένα της ζωής μας ανατρέπονται λόγω εξωτερικών γεγονότων. Είναι πιο βοηθητικό να εστιάζουμε στις καταστάσεις εκείνες τις οποίες μπορούμε να αλλάξουμε, παρά σε εκείνες για τις οποίες δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα.
Θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους και προσπαθώντας να τους επιτύχουμε Με μικρά βήματα κάθε φορά και πιο προσιτούς στόχους, η προσπάθειά μας είναι πιθανότερο να στεφθεί με επιτυχία και να μη ματαιωθούμε, αλλά να νιώσουμε πιο σίγουροι για τον εαυτό μας και πιο δυνατοί για τη συνέχεια.
Προχωρώντας στην πράξη Το να προσπαθούμε να αγνοήσουμε τις δυσκολίες ή να στεκόμαστε παθητικά σε αυτές δεν είναι βοηθητικό. Χρειάζεται να δείξουμε αποφασιστικότητα και να αναλάβουμε δράση. Μαγικές λύσεις εξάλλου, δεν υπάρχουν.
Ανακαλύπτοντας τον εαυτό μας Μπορούμε να αξιοποιήσουμε κάθε εμπειρία ως ερέθισμα για να σκεφτούμε, να μάθουμε ή να αλλάξουμε κάτι.
Χτίζοντας μια θετική αυτοεικόνα Η θετική ανατροφοδότηση που δίνουμε στον εαυτό μας κάθε φορά που πετυχαίνουμε κάτι από όλα όσα αναφέρονται εδώ, ακόμα κι αν το θεωρούμε πολύ μικρής σημασίας, είναι αυτή που θα μας κάνει να αισθανόμαστε πίστη στον εαυτό μας, στην αξία μας και στην ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες.
«Ανοίγοντας τον ευρυγώνιο φακό» Είναι πολύ βοηθητικό να αξιολογούμε ακόμα και μια πολύ δύσκολη κατάσταση μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη μας όλους τους παράγοντες και διατηρώντας μια μακροπρόθεσμη οπτική. Οι μονοσήμαντες ερμηνείες που συχνά δίνουμε, πιθανώς διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα και μας επιβαρύνουν συναισθηματικά.
Διατηρώντας μια αισιόδοξη ματιά Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε να περιμένουμε ότι θα μας συμβούν καλά πράγματα. Είναι προτιμότερο να ονειρευόμαστε τι είναι αυτό που θέλουμε, παρά να ανησυχούμε για αυτό που μπορεί να μας συμβεί.
Φροντίζοντας τον εαυτό μας Μπορεί οι απαιτήσεις της καθημερινότητάς μας και η οικονομική μας κατάσταση να μην μας επιτρέπουν να κάνουμε αυτά που ιδανικά θα επιθυμούσαμε, όμως αν σκεφτούμε, θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν αρκετοί άλλοι τρόποι να φροντίσουμε ουσιαστικά τον εαυτό μας, Μπορούμε να εστιάσουμε στις ανάγκες και τα συναισθήματά μας. Διάφορες σωματικές ή πνευματικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες που μας ευχαριστούν και μας χαλαρώνουν, βοηθούν το σώμα και το νου μας να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες.
——————————————————————————–
Nutri – Care
Λ. Αλεξάνδρας 192β – Αμπελόκηποι
Λ. Ιασωνίδου 54β – Ελληνικό
Αρθρογράφος: Τόμπρα Χαρά Ιφιγένεια, Ψυχολόγος