Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ), συναντάται σε γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και χαρακτηρίζεται από
• την παρουσία πολλαπλών ωοθυλακίων (>12 ωοθυλάκια), τα οποία εντοπίζονται τις περισσότερες φορές κάτω από την επιφάνεια της ωοθήκης ή από αυξημένο όγκο της ωοθήκης (>10 ml)
• ολιγομηνόρροια (κύκλος έμμηνου ρύσης > 42 ημερών)
• υπερανδρογονισμό δηλ. αύξηση κάποιων αντρικών ορμονών, που εντοπίζεται είτε λόγο αυξημένης τεστοστερόνης, είτε λόγο αυξημένης τριχοφυΐας.
Τα κλινικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου πολυκιστικών ωοθηκών είναι
• διαταραχές εμμήνου ρύσεως
• αυξημένη τριχοφυΐα
• υπογονιμότητα
• υπερβάλλον σωματικό βάρος και παχυσαρκία.
Το 50% των γυναικών που πάσχουν από ΣΠΩ είναι παχύσαρκες έχοντας μάλιστα σημαντική συσσώρευση λίπους στη περιοχή της κοιλιάς. Παρατηρείται σημαντικά αυξημένη αναλογία της περιφέρειας μέσης προς τη περιφέρεια των  ισχύων (μέση/ισχία) και επιπλέον πολλές φορές βρίσκουμε και αυξημένη συγκέντρωση λιπαρών οξέων στο αίμα. Τις περισσότερες φορές οι γυναίκες αυτές παρουσιάζουν αυξημένη ινσουλίνη στο αίμα (υπερινσουλιναιμία), η οποία καθιστά ευκολότερη την αποθήκευση λίπους, ενώ δυσκολεύει αρκετά τη καύση του λίπους (λιπόλυση). Η αύξηση του βάρους γίνεται σταδιακά ενώ αρκετές φορές συνεχίζεται ραγδαία χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες της γυναίκας ή στη δραστηριότητά της. Παχύσαρκες γυναίκες (με ΔΜΣ > 30 kg/m2 ) που πάσχουν από το σύνδρομο, συχνά παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυσκολία στην απώλεια βάρους. Αυτό βέβαια δε πρέπει να αποτελεί άλλοθι για τη παχυσαρκία ,αλλά θα πρέπει να γίνεται συστηματική προσπάθεια για  απώλεια βάρους. Ακόμα και με μείωση του βάρους κατά 5%, μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά αρκετοί δείκτες και κυρίως εάν υπάρχει πρόβλημα γονιμότητας, καθώς η μείωση του βάρους βελτιώνει σημαντικά τις αναπαραγωγικές αλλά και τις ενδοκρινικές ανωμαλίες.
Ένας επιπλέον λόγος που οι γυναίκες με ΣΠΩ θα πρέπει  να δώσουν ιδιαίτερη σημασία στη διατροφή και στον έλεγχο του βάρους τους, είναι το γεγονός ότι έχουν 4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 συγκριτικά με υγιείς γυναίκες ομοίου Δείκτη Μάζας Σώματος, λόγο της ινσουλινοαντίστασης (αντίσταση των ιστών στη δράση της ινσουλίνης) και της διαταραχής του μηχανισμού μεταβολισμού της γλυκόζης.
Όλοι οι ειδικοί συγκλίνουν ότι πρώτα απ’ όλα  θα πρέπει να βελτιωθεί η ινσουλινοαντίσταση που θα οδηγήσει σε καλύτερο μεταβολισμό των τροφών   αλλά και  σε μείωση των  αντιδραστικών  υπογλυκαιμιών που προκαλεί αυτή , δημιουργώντας έντονη επιθυμία για φαγητό συγκεκριμένες ώρες. Έτσι θα αποτραπεί και η περεταίρω αύξηση του βάρους η οποία αποτελεί και τον πρώτο στόχο. Ο δεύτερος στόχος είναι να γίνουν σημαντικές διατροφικές αλλαγές καθώς και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Δεν υπάρχει ‘ιδανική’ δίαιτα που να ισχύει για όλες τις γυναίκες για να επιτευχθεί η απώλεια βάρους και θα πρέπει να υπάρχει απόλυτη εξατομίκευση της διαιτητικής αγωγής. Σαν πρώτο βήμα όμως η εφαρμογή μιας ισορροπημένης διατροφής είναι πολύ σημαντική και μπορεί να μειώσει ακόμα και κάποια συμπτώματα.
Στα πλαίσια της ισορροπημένης διατροφής λοιπόν θα πρέπει:
•  να καταναλώνονται μικρά και συχνά γεύματα
•  να μειωθεί η πρόσληψη ζάχαρης και προϊόντων που την περιέχουν
•  να περιοριστεί η κατανάλωση ζωικών λιπαρών και τηγανητών
• προσοχή στη συνολική ποσότητα των λιπαρών που καταναλώνονται ακόμα και του ελαιολάδου
• να αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
• να αυξηθεί η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ω-3 λιπαρά οξέα (ψάρια)
• να μειωθεί η κατανάλωση κόκκινου κρέατος
• προσοχή στη κατανάλωση αλατιού
• να προσλαμβάνονται επαρκείς ποσότητες νερού.
Η άσκηση επιφέρει επιπλέον όφελος στη προσπάθεια απώλειας βάρους αλλά και στη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης. Συνίσταται μέτριας έντασης άσκηση καθημερινά για περίπου 30-45 λεπτά, όπως γρήγορο περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι, χορός κ.λπ.

——————————————————————————–

Nutri – Care

Λ. Αλεξάνδρας 192β – Αμπελόκηποι

Λ. Ιασωνίδου 54β – Ελληνικό

Αρθρογράφος: Παπαδοπούλου Αναστασία, Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος.