Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος (ΟΑ) είναι η προοδευτική φθορά και καταστροφή της άρθρωσης του γόνατος λόγω βλάβης του αρθρικού χόνδρου. Προκαλείται λόγω εκφύλισης με την πάροδο του χρόνου κυρίως σε υπέρβαρα άτομα (εκφυλιστική), τραυματισμού (μετατραυματική) ή φλεγμονώδους διεργασίας (π.χ. ρευματοειδή αρθρίτιδα). Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες και αφορά το 1/5 των ενηλίκων με τα 2/3 των πασχόντων να είναι κάτω των 65 ετών.
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι πόνος στην άρθρωση, δυσκαμψία, οίδημα, κριγμός, αστάθεια, δυσκολία στη βάδιση και περιορισμός της κινητικότητας. Συνήθως εμφανίζεται στο ένα άκρο, όμως πολλές φορές μετά από λίγα χρόνια εμφανίζεται και στο δεύτερο γόνατο, γιατί ο πάσχων φορτίζει περισσότερο το υγιές, λόγω πόνου, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα φορτία και να εκφυλίζεται και ο υγιής χόνδρος. Η αντιμετώπιση της αρθρίτιδας εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται, από τις συνοδές βλάβες και την ηλικία του ασθενούς. Στα πρώτα στάδια συστήνεται απώλεια βάρους (αν χρειάζεται), αποφυγή επιβαρυντικών δραστηριοτήτων (σκάλες, γονάτισμα), αντιφλεγμονώδη, ενδαρθρικες εγχύσεις κολλαγόνου και φυσικοθεραπεία. Η τελευταία στοχεύει στη μείωση της φλεγμονής και του πόνου, καθώς και στην ενδυνάμωση όλων των μυϊκών ομάδων που βρίσκονται γύρω από το γόνατο(τετρακέφαλος, απαγωγοί, προσαγωγοί, οπίσθιοι μηριαίοι). Η ενδυνάμωση είναι απαραίτητη, γιατί ένα δυνατό μυϊκό σύστημα μειώνει τα φορτία στην άρθρωση, άρα επιβραδύνουμε την εξέλιξη της εκφύλισης. Το πρόγραμμα θα πρέπει να συμπληρώνεται από ασκήσεις ισορροπίας για τον έλεγχο της αστάθειας.
Αν η συντηρητική αποκατάσταση αποτύχει και υπάρχει λειτουργική ανικανότητα του ασθενή λόγω προχωρημένης αρθρίτιδας, τότε συστήνεται ολική αρθροπλαστική γόνατος, δηλαδή αντικατάσταση της άρθρωσης. Μετά το χειρουργείο θα πρέπει και πάλι ο ασθενής να κάνει φυσικοθεραπεία για βελτίωση εύρους τροχιάς, αποφυγή συγκάμψεων και μυϊκής ενδυνάμωσης. Η πλήρης επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να φτάσει και τους 6 μήνες ανάλογα με το χειρουργείο και την φυσική κατάσταση του ασθενούς
Αρθρογράφος: Ιωάννου Λασκαρίνα, Φυσικοθεραπεύτρια